بیوگرافی پیر امیدیار کارآفرین ایرانی
دنیای بزرگ کارآفرینی با وجود چنین افرادی، تعداد زیادی را مجذوب و مشتاق فعالیت در این حوزه کرده است. در تمام دنیا موفق ترین افراد در حوزه کارآفرینی، هموطنان ایرانی هستند که مایه افتخار و مباهات همه ما می باشند. در سال ۲۰۱۳، نام پیر امیدیار در لیست ۴۲ فرد ثروتمند آمریکا دیده میشد. او همچنین پنجمین میلیاردر فرانسه و ثروتمندترین ایرانی حال حاضر دنیا است. مجله فوربز اعلام کرده که خالص ثروت پیر امیدیار تا سپتامبر ۲۰۱۶ بالغبر ۸٫۱ و تا ماه مه ۲۰۱۷، بالغ بر ۸.۷ میلیارد دلار بوده است.
تولد و کودکی پیر امیدیار
پیر امیدیار در تاریخ ۲۹ ژوئن ۱۹۶۹ در پاریس به دنیا آمد. پدر و مادرش هر دو مهاجران ایرانی بودند که به هنگام تحصیل با هم آشنا شدند. پدرش یک جراح اورولوژیست و مادرش دکترای زبانشناسی و استاد دانشگاه سوربن بود. شش سال داشت که بیمارستان دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور مریلند از پدرش دعوت به همکاری کرد و به همین علت، خانواده به آمریکا نقل مکان کردند. در این هنگام مادرش به تدریس مطالعات زبان فارسی در جورج تاون پرداخت. او دانشآموز سرکشی بود و از بیشتر کلاسها فرار میکرد تا به کارگاه و لابراتوار مدرسه برود و با کامپیوترها بازی کند.
تحصیلات پیر امیدیار
پیر امیدیار تحصیلات ابتدایی و دبیرستان خود را در مدرسه مذهبی سنت اندرو در مریلند آغاز کرد. همانجا بود که علاقهاش به رایانه کشف شد. اولین برنامه رایانهای را در ۱۴ سالگی و در کتابخانه همین دبیرستان نوشت. وی پس از فارغالتحصیلی از دبیرستان، در سال ۱۹۸۴ به دانشگاه تافتز سامرویل در ماساچوست رفت تا مهندسی برق بخواند؛ رشتهای که فورا جای خود را لیسانس علوم کامپیوتر داد تا در سال ۱۹۸۸ پیر در این رشته فارغالتحصیل شود.
ورود به دنیای کار و فناوری
پیر امیدیار در دوران دانشگاه، شغلی نیمهوقت در یک شرکت نرمافزار پیدا کرد که زیر نظر مکینتاش فعالیت میکرد، در آن زمان او برنامهنویسی کامپیوترهای مکینتاش را بهصورت حرفهای یاد گرفت و موفق شد چند نرمافزار هم با مجوز شرکت برنامهنویسی کند . بعد از فارغالتحصیلی پیر امیدیار در یکی از بخشهای شرکت کامپیوتری اپل مشغول به کار شد. سه سال بعد از اتمام دانشگاه پیر امیدیار در سال ۱۹۹۱ به همراه ۳ نفر از دوستان خود یک شرکت محاسباتی برنامه نویسی تاسیس کردند که در زمینه رابط کامپیوتری با استفاده از قلم استایلوس فعال بود و یک بخش نیز برای فروش اینترنتی داشت . مدتی بعد نام شرکت (E-Shop)گذاشتند، این شرکت در سال ۱۹۹۶ به وسیله مایکروسافت خریداری شد ولی امیدیار همچنان مجذوب چالشهای تجارت الکترونیک باقی ماند.
پیر امیدیار و تولد ای بی (ebay)
سال ۱۹۹۴، امیدیار در منطقه Bay Area سانفرانسیسکو زندگی میکرد. او در یک شرکت نرمافزاری به نام جنرال مجیک مشغول به کار بود و در کنار شغل اصلی خود، با طراحی و برنامهنویسی وبسایت هم کسب درآمد میکرد که با پاملا وسلی آشنا شد. پاملا دانشجوی ارشد بیولوژی بود. داستانی که در رسانهها فراگیر شد این بود: پیر عاشق دختری شده بود که به جمعآوری جعبههای آبنباتهای Pez علاقهی زیادی داشت، برای اینکه پاملا را خوشحال کند یک بخش خریدوفروش و حراج آنلاین به وبسایت شخصی خود اضافه کرد تا پاملا بتواند با سایر کلکسیونرهای جعبه آبنبات وارد معامله شود و مجموعه خود را تکمیل کند. اولین کالایی که در سایت حراج امیدیار به فروش رفت آبنبات نبود، بلکه یک رواننویس نشانگذار لیزری شکسته بود که به مبلغ ۱۴.۸۳ دلار قیمتگذاری شده بود. درحالیکه امیدیار متعجب بود چه کسی ممکن است بابت یک نشانگذار شکسته پول بدهد، خریدار به او اطمینان داد که او کلکسیون رواننویسهای لیزری خراب جمعآوری میکند. با این فروش، بخش حراج آنلاین رسماً به راه افتاد و متعاقب آن خریدوفروشهای عجیب دیگری هم اتفاق افتاد.
گسترش و توسعه ebay
کسبوکار ساده پیر امیدیار ناگهان رونق غیر منتظرهای گرفت و مردم زیادی شروع به ثبتنام در سایت کردند تا کالاهای متنوع و غیرقابل تصوری را معامله کنند. امیدیار برای هر آگهی فروش بین ۲۵ سنت تا ۲ دلار بعلاوه درصد کمی از قیمت کالا را دریافت میکرد. او از این پول برای تثبیت شرکت و گسترش سرمایهگذاری آن استفاده میکرد. با توجه به رشد غیر منتظره خریدوفروشها، پیر شغل خود را در جنرال مجیک ترک کرد تا تمام انرژی و وقت خود را به کسبوکار جدیدش اختصاص دهد. در سال ۱۹۹۶، قراردادی برای فروش بلیتهای هواپیما از طریق این سایت امضا شد، که باعث شد آنها میزبان ۲۵۰ هزار معامله آنلاین باشند. پیر ریاست هیئتمدیره را به جف اسکول واگذار کرد تا وقت خود را صرف بهبود و نوآوریهای جدید حراج آنلاین کند. در اواسط سال ۱۹۹۷، آنها بیش از ۸۰۰ هزار معامله در روز را مدیریت میکردند.
در سپتامبر ۱۹۹۷، پیر تصمیم گرفت نام تجاری سایت را به اکوبی (EchoBay) تغییر دهد ولی این نام قبلاً توسط کاربر دیگری گرفتهشده بود، به همین دلیل نام سایت را به ای بی (eBay) تغییر دادند و یک کمپین بازاریابی فعال برای آن به راه انداختند. درست یک سال بعد، در سپتامبر سال ۱۹۹۸، شرکت برای اولین عرضه عمومی سهام خود آماده شد. درحالیکه پیشبینی میشد ارزش هر سهم ۱۸ دلار باشد، در همان روز اول رکوردها شکسته شد و هر سهم با قیمتی معادل ۵۳.۵۰ دلار به فروش رسید و امیدیار و اسکول را تبدیل به میلیاردرهای جدید بازار کسبوکار کرد. امیدیار به عنوان رئیس کل eBay، به منظور ساماندهی سیستماتیک مدیریت و تبلیغات eBay، مگ ویتمن را به سمت مدیر ارشد اجرایی این شرکت برگزید. با مدیریت مگ ویتمن، ای بی رشد فوقالعادهای کرد و در کشورهای مختلف جهان ازجمله استرالیا، آلمان، کانادا، انگلیس و ژاپن فعالیت خود را آغاز کرد.
پیر امیدیار و کسب موفقیت های جدید
در پایان سال ۱۹۹۸، eBay بیش از ۲.۱ میلیون عضو و درآمد سالانهای معادل ۷۵۰ میلیون دلار داشت. بسیاری از ناظران و متخصصان صنعت و تجارت پیشبینی کردند که در آیندهای نزدیک، مزایدههای اینترنتی مدل غالب تجارت الکترونیک خواهند بود. در ماه دسامبر همین سال بنیاد eBay تأسیس شد و امیدیار جایزه بهترین کارآفرین ملی سال را از آن خود کرد. در ژانویه سال ۲۰۰۰، پیر امیدیار اولین سمت خود خارج از شرکت eBay را پذیرفت. او به عضویت هیئتمدیره شرکت ePeople درآمد که یک بازار آنلاین پشتیبانی فنی است. در همین سال بخش ای بی موتورز (eBay Motors) به سایت اضافه شد که در واقع بازار آنلاین اتومبیل بود.
در سال ۲۰۰۲، eBay برای پروسههای پرداختی خود شرکت پی پال (PayPal) را به خدمت گرفت تا خریدوفروشها با اعتبار و اعتماد بیشتری ردوبدل شوند و همزمان خدمات متنوع دیگری نیز ارائه کرد که به فروشندگان حق انتخاب میداد کالاهای خود را با قیمت ثابت یا مثل حراجیهای قدیم، به بالاترین قیمت پیشنهادی بفروشند. توسعهدهندگان نرمافزار نیز میتوانستند اپلیکیشنهای جدید خود را به سایت پیوست کنند.
در سال ۲۰۰۵، eBay بخش جدیدی برای خریدوفروش ماشین و دستگاههای صنعتی به سایت خود اضافه کرد. در حال حاضر بسیاری از شرکتهای بزرگ دنیا برای قیمتگذاری کالاها و خدمات خود از سایت eBay استفاده میکنند. ده سال بعد از اولین فروش عمومی سهام، eBay با ۱۵ هزار کارمند در ۳۰ کشور از جمله چین و هند گسترش یافته بود و خدمات خود را به صدها میلیون نفر ارائه میکرد. در طول فصل تعطیلات سال ۲۰۱۵، بیش از ۲۶۵ میلیون تراکنش خرید و فروش از طریق سایت eBay ثبت شد. در سال ۲۰۱۶ درآمد خالص سالانه این سایت در بازار جهانی بیش از ۸.۵ میلیارد دلار بود.
فعالیت های فرهنگی پیر امیدیار
در کنار هدایت کسبوکار اصلیاش او که همیشه به دنیای خبرنگاری علاقهمند بود تصمیم گرفت بخت خود را در این زمینه هم محک بزند. روزنامهنگاری پژوهشی را خیلی دوست داشت و میخواست محلی برای جمع کردن و هدایت این روزنامهنگاران درست کند. به سراغ «گلن گرینوالد»، گزارشگر سابق روزنامهی گاردین رفت. گرینوالد همان روزنامهنگاری است که اسناد محرمانه آژانس امنیت ملی آمریکا را که ادوارد اسنودن در اختیار داشت منتشر میکرد. در اوایل ۲۰۱۴ به همراه دو تن دیگر از خبرگان این حوزه وبگاهی با نام The Intercept راه انداخت که پشتیبانی مالی آن را امیدیار انجام میداد. هدف این مجموعه به گفته او ارایه اخبار مستقل و آزاد است. همچنین علاقه او به دنیای فیلم و سینما، باعث شد تهیهکنندگی دو فیلم را به عهده بگیرد: Merchants of Doubt در سال ۲۰۱۴ و اسپاتلایت Spotlight در سال ۲۰۱۵. اسپاتلایت دو جایزه اسکار را برای بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم غیر اقتباسی از آن خود کرد.
بنیاد خیریه امیدیار نتورک
در سال ۲۰۰۴ پیر امیدیار و همسرش امیدیار نت ورک (Omidyar Network) را تأسیس کردند که یک بنگاه خیریه و بشردوستانه است و فعالیتهای گستردهای را برای بهبود زندگی مردم فقیر انجام میدهد. این موسسه همچنین از سازندگان نرمافزار ارتباطات اضطراری حمایت میکند. این نرمافزار کمک میکند با استفاده از دادههای مخابره شده از تلفن همراه کاربران، مسیر و نقشه مورد نیاز به تصویر کشیده شود. این نرمافزار در سال ۲۰۱۰ برای نجات بازماندگان زلزله هائیتی مورد استفاده قرار گرفت.
از آغاز تأسیس امیدیار نت ورک تاکنون، این مؤسسه ۹۹۲ میلیون دلار به سازمانهای خیریه اهدا کرده است. در نوامبر سال ۲۰۰۵، پیر و پاملا امیدیار مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار باهدف کمک به مردم فقیر کشورهای درحالتوسعه به صندوق خیریه تافتز-امیدیار هدیه کردند. در سال ۲۰۱۰، پیر امیدیار به فهرست ۴۰ میلیاردری که عهدنامه نیکوکاری را امضا کردهاند پیوست. از دیگر امضاکنندگان این عهدنامه میتوان به بیل گیتس و وارن بافت اشاره کرد. طبق این عهدنامه آنها سوگند خوردهاند نیمی از ثروت خود را طی دوران زندگیشان به خیریه اهدا کنند. گرچه مدتی بعد، پیر و پالما تصمیم گرفتند کل دارایی خود را به جز یک درصد، طی مدت بیست سال به این امر تخصیص دهند. پیر امیدیار و همسرش همچنین بزرگترین فعالان بخش خصوصی مبارزه با قاچاق انسان هستند و تاکنون ۱۱۵ میلیون دلار در پنج کشور مختلف به همین منظور سرمایهگذاری کردهاند. در سال ۲۰۱۱ آنها با تلاشهای بدون وقفه خود در حوزه خدمات اجتماعی، مدال افتخار بشردوستی ماندگار را از آن خود کردند. در همین سال امیدیار دکترای افتخاری دانشگاه تافتز را دریافت کرد. در فوریه سال ۲۰۱۷ امیدیار اعلام کرد به ۲۶ هزار نفر از مردم کنیا، درآمد ثابت ماهیانهای اختصاص داده است که تا ۱۲ سال آینده قطع نخواهد شد.
زندگی شخصی پیر امیدیار
پیر امیدیار که با پالما وزلی ازدواج کرده صاحب سه فرزند است. دارایی او طبق برآورد مجله فوربز تا سپتامبر ۲۰۱۶ بالغ بر ۸٫۱ میلیارد دلار است و با این دارایی ثروتمندترین ایرانی به حساب میآید.