مدیر عامل کیست؟
مدیرعامل یا (Chief Executive Officer (CEO بالاترین مدیر اجرایی در یک شرکت است که مسئولیتهای اصلیاش توسعه و پیادهسازی استراتژیهای سطح بالا، تصمیمگیریهای اصلی شرکت، مدیریت کل عملیات و منابع شرکت و عمل کردن بهعنوان نقطه اصلی ارتباط بین هیئت مدیره و عملیات شرکت است.
مدیر عامل اغلب سمتی در هیئت مدیره دارد و در بعضی مواقع رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل یک نفر هستند. داشتن مدیر عامل برای شرکت سهامی عام یا خاص، الزامی است. مدیر عامل شرکت در حدود اختیاراتی که توسط هیئت مدیره به او تفویض شده است، نماینده شرکت محسوب شده و حق امضاء دارد.
مدیر عامل یک شرکت بالاترین مقام اجرایی و تصمیمگیرنده آن شرکت است. اختیارات و وظایف این مقام ارشد اجرایی در شرکت، بسیار گسترده است. از تصمیمات استراتژیک برای حفظ موقعیت شرکت گرفته تا آگاهی از شرایط رقبا و تلاش برای موفقیت شرکت، همه و همه از وظایف مدیرعامل است.
مدیر عامل معمولا عالیرتبهترین مسئول اداری(اجرایی) یا رئیس عهدهدار مدیریت تام یک شرکت سهامی، سازمان، یا بنگاه است که به هیئت مدیره گزارش میدهد.
مدیرعامل به عنوان اداره کننده، تصمیم گیرنده، رهبر، کارفرما و اجراکننده مسئولیتهایی را بر عهده دارد. مدیر عامل میتواند در نقش یک برقرار کننده ارتباط با مطبوعات و سایر دنیای بیرون و نیز کارفرمایان سازمان و کارمندان عمل کند. نقش تصمیمگیرندگی شامل تصمیمات سطح بالا درباره سیاست و استراتژی میباشد. مدیر عامل به عنوان رهبر یک شرکت به هیئت مدیره مشورت میدهد، و کارمندان را تهییج میکند و به عنوان یک کارفرما عملیات روزانه شرکت را اداره میکند.
مدیران اجرایی زیر مجموعه مدیر عامل:
مدیر عامل (CEO) (Chief Executive Officer) بالاترین مقام اجرایی را در یک شرکت دارد و مسئولیتهای اصلی او شامل تصمیم گیری های اساسی، مدیریت منابع و اتفاقات شرکت و همچنین نقش ارتباطی اصلی با صاحب شرکت یا هیئت مدیره را دارد. بعضی شرکتها مدیر عامل و ریاست هیئت مدیره (Chairman یا President) را به عنوان بالاترین مقامات خود می بینند و مدیر اجرایی (Chief Operating Officer یا COO) در درجه بعدی قرار دارد.
مدیر عملیات (COO) (Chief Operating Officer) یا مدیر ارشد عملیات یکی از بالاترین مناصب اداری در ساختار سازمانی یک شرکت، سازمان یا ابرشرکت بخصوص موسسات مالی و بانکها میباشد، که مسئولیت مدیریت بر کلیه عملیات روزانه شرکت، همچنین ارائه گزارش روزانه به مدیر عامل شرکت را بر عهده دارد. در بعضی سازمانها، مدیر عملیات همزمان ریاست شرکت را نیز بر عهده دارد، که در اینصورت پس از مدیرعامل، بالاترین مقام تصمیمگیری را در سیستم، به خود اختصاص خواهد داد. این حالت اغلب در مواقعی که مدیرعامل به صورت همزمان رئیس هیئت مدیره شرکت نیز باشد، مشاهده میشود.
مدیر فنی (CTO) (Chief Technical Officer)
مدیر مالی (CFO) (Chief Financial Officer) یا مدیر ارشد مالی و اجرایی (CFOO) (chief financial and operating officer) یک عنوان شرکتی در حوزه دانش مالی است که مسئولیت مدیریت ریسک مالی سازمان یا ابرشرکت را بر عهده دارد. این مدیر مسئول برنامهریزی مالی، نگهداری اسناد مالی و همچنین ارائه گزارش مالی به مدیریت بالاتر است. مدیر ارشد مالی معمولا به مدیر عامل اجرایی و هیئت مدیره گزارش میدهد. او وظیفه نظارت بر فعالیتهای واحد مالی را بر عهده دارد و سخنگوی ارشد مالی سازمان است. مدیر ارشد مالی بهطور مستقیم با مدیر ارشد عملیات در تمام امور استراتژیک و تاکتیکی در زمینه مدیریت بودجه، تجزیه و تحلیل سود/هزینه، پیشبینی نیازها و تضمین منابع مالی جدید، همکاری میکند. اغلب مدیران ارشد مالی شرکتهای بزرگ دارای مدرک کارشناسی ارشد یا مدرک مالی مانند کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار هستند، یا با پیشزمینه از حوزه حسابداری میآیند، مانند مدرک حسابداری عمومی گواهیشده.
مدیر بازرگانی (CCO) (Chief Commercial Officer) یا مدیر ارشد بازرگانی، تحت نظارت مستقیم مدیر شرکت، کلیه امور مربوط به بازرگانی اعم از فروش، خرید مواد، ثبت سفارش و غیره را در راستای برنامههای میان مدت سازمانی و راهبری مؤثر این برنامهها را بعهده دارد.
مدیر بازاریابی (CMO) (Chief Marketing Officer) یا مدیر ارشد بازاریابی مسئولیت اجرایی فعالیت های بازاریابی یک سازمان را بر عهده می گیرد و اغلب گزارش های خود را به مدیر ارشد اجرایی(مدیر عامل) و یا مدیر عمليات ارائه می نماید. او مسئولیت هم صدا کردن یک شرکت را نیز برعهده دارد. مسئولیت اولیه شامل وظایف تحلیلی: مانند قیمت گذاری و تحقیقات بازار - وظایف خلاقانه: از جمله طراحی و تبلیغات - وظایف فردی: مانند هماهنگی بسیاری از سبک های مختلف تفکر در یک تیم می باشد.
مدیر فروش (CSO) (Chief Sales Officer)
مدیر فناوری اطلاعات (CIO) (Chief Information Officer) بالاترین مقام تصمیمگیرنده حوزه فناوری اطلاعات یک سازمان است. مدیر فناوری اطلاعات به مدیر عامل (مدیر ارشد اجرایی: CEO) گزارش میدهد. این مدیر معمولا عضو هیئت اجرایی ارشد سازمان نیز میباشد. مهارتهای فنی مورد نیاز این مدیر برای همه سازمانها یکسان نیست و هر سازمانی نسبت به ماموریت و شرح وظایف خود، مهارتهای فنی ویژهای را برای این سمت تعریف میکند. در گذشته نیاز به مهارتهای فنی عمومی همچون علوم انفورماتیک، مهندسی نرمافزار و سیستمهای اطلاعاتی برای این سمت ذکر میشد، که امروزه به هیچ وجه همگانی نیست. بهتازگی تواناییهای مدیریتی مورد نظر برای CIO را تیزهوشی تجاری و چشماندازهای استراتژیک، مقدم بر مهارتهای فنی شخص ذکر میکنند. نقش CIO گاهی به مدیر ارشد دانش یا CKO بسط داده میشود (مدیری که نهتنها با اطلاعات، بلکه با دانش نیز سروکار دارد). همچنین نقش CIO گاهی با مدیر ارشد تکنولوژی یا CTO تعویض میشود (مدیر CTO معمولا بیشتر با توسعه و بهبود نرمافزاری و تحقیقات علمی سروکار دارد). عمر ماندگاری یک CIO در یک سازمان معمولا هفت سال و درآمد میانگین او در کشور آمریکا سالانه ۱۸۵٫۱۲۵ دلار است.
مدیر تکنولوژی (CTO) (Chief Technology Officer) یا مدیر ارشد تکنولوژی، یکی از عنوانهای مدیریت ارشد شرکتی بشمار میآید که وظیفه هدایت، سیاستگذاری و راهبری حوزه فناوری، همچنین پیشرفت در تکنولوژی برای توسعه و موفقیت در کسبوکار سازمان اجرایی شرکت را برعهده دارد. مدیران ارشد تکنولوژی وظیفه یکپارچهسازی فعالیتهای تکنولوژی محور، با استراتژی کلی سازمان خود را دارند، که نیازمند برقراری روابط با افراد کلیدی شرکت چون مدیرعامل، اعضای هیئت مدیره، مدیران آزمایشگاههای تحقیقاتی و کارشناسان بازاریابی میباشد.
مدیر روابط عمومی (CCO) (Chief Communications Officer)
مدیر اداری (CAO) (Chief Administrative Officer) یا مدیر ارشد اداری یکی از عنوانهای شرکتی برای سطوح رده بالای مدیریت شرکتی است که مسئولیت نظارت بر عملیات روزانه کسب و کار و نهایت عملکرد شرکت را بر عهده دارد. این سطح مدیریت شامل کارشناسانی است که به صورت حرفهای نگهدارنده جوانب مختلف کسب و کاری که در آن فعالیت میکنند، هستند.
مدیر منابع انسانی (CHRO) (Chief Human Resources Officer) یا مدیر ارشد منابع انسانی، از مدیران ارشد اجرایی یک شرکت بشمار میآید، که مسئولیت کلیه فعالیتها و خط مشیهای مربوط به کارکنان شرکت را بر عهده دارد. مدیر منابع انسانی در زمینه جذب نیروی انسانی، آموزش کارکنان جدید، مهندسی فرایندهای سازمانی، ارزیابی عملکرد و رتبهبندی کارکنان فعالیت مینماید. رئیس منابع انسانی یا مدیر منابع انسانی، در بیشتر شرکتها، در بالاترین رتبه مدیریت منابع انسانی قرار دارد و بهطور مستقیم به مدیر عامل گزارش میدهد و با هیئت مدیره همکاری میکند. در بعضی شرکتها، مدیر منابع انسانی، از اعضای اصلی هیئت مدیره محسوب میشود.
مدیر تدارکات (CPO) (اChief Procurement officer) یا مدیر ارشد تدارکات از مدیران ارشد اجرایی یک شرکت بشمار میآید، که مسئولیت تامین و خریداری تجهیزات، خدمات و کالاهای شرکت و هدایت تیم خرید را بر عهده دارد. مدیریت تدارکات، یکی از فعالیتهای اصلی و ستادی هر شرکت یا سازمان میباشد و مدیری که در رأس آن قرار میگیرد، اغلب با تمامی بخشهای شرکت در ارتباط است، که در عمل، ارتباط شرکت، با تأمین کنندگان خارج از شرکت را برقرار میسازد. بهطور خلاصه هدف اصلی هر مدیر تدارکات، تهیه به موقع کالا، تجهیزات و خدمات برای بخشهای مختلف و رفع نیاز آنها به منظور دستیابی به اهداف سازمانی میباشد. فرایند کاری مدیر ارشد تدارکات راهبری تیم زیرمجموعه خود، برای ایجاد ارتباط با بخشهای مختلف شرکت، بهمنظور آگاهی از نیازهای آنها به کالا، خدمات و تجهیزات میباشد، سپس با جستجوی وسیع در بازار و شناسایی تأمین کنندگان موجود، بهترین آنها از نظر قیمت و کیفیت محصولات را انتخاب میکند. در برخی سازمانها و شرکتهای بزرگ برای انتخاب تأمینکننده مورد نظر، مناقصه یا مزایده برپا میشود و مسئولیت پیگیری و اجرای کلیه امور، بر عهده مدیر ارشد تدارکات است.
مدیر آموزش (CLO) (Chief Learning Officer)
مسئولیتهای مدیر عامل چیست؟
مسئولیتهای مدیر عامل توسط هیئت مدیره سازمان یا قدرتهای دیگر انتخاب میشود. وظیفه مدیرعامل جهت دادن به اهداف داخلی و خارجی شرکت با توجه به دیدگاه استراتژی آن شرکت میباشد. هسته عملکرد مدیر عامل تسهیل تجارت خارجی شرکت، وقتی که دیگر کارمندان و مدیران اجرائی به سمت هدفی معین حرکت میکنند میباشد.
نقش مدیر عامل از شرکتی به شرکت دیگر و بسته به اندازه و سازمان، متفاوت خواهد بود. در شرکتهای کوچکتر، مدیرعامل اغلب نقش بیشتری در شرکت خواهد داشت، تصمیمات تجاری زیادی میگیرد، حتی در سطوح پایینتر مثل استخدام کارمندان نیز نقش دارد؛ اما در شرکتهای بزرگتر اغلب فقط با استراتژی سطح بالای شرکت سروکله میزند و مدیریت بخشهای مختلف سازمان با سپردن سایر وظایف به مدیران و بخشها انجام میگیرد.
ایجاد، ترویج و اجرای چشمانداز سازمانی، رسالت و هدایت عمومی و کلی سازمان. هدایت سازمان به سمت توسعه و اجرای راهبردهای کلی سازمان.
هدایت، راهنمایی، رهبری و ارزیابی فعالیت سایر رئیسان، قائممقامها و مدیران بر اساس ساختار گزارشدهی و ارزیابی سازمان. در ارزیابی امور مربوط به مدیران، مدیرعامل باید مطمئن شود که برای دستیابی به اهداف و دستاوردهای مختلف، امور از صافی راهبردی سازمان گذر میکنند یا خیر.
در صورت لزوم، درخواست مشاوره و راهنمایی از هیئتمدیره سازمان.
تنظیم و اجرای برنامهریزی راهبردی برای هدایت مدیران سازمان. اطمینان حاصل کردن از اینکه در برنامهریزی، ورودیها به شکلی صحیح و معنادار بررسی و در طرح و برنامه گنجانده شدهاند؛ به طوریکه شکست و عقبگردی در اجرای طرح و برنامه متوجه سازمان نخواهد شد.
پیشبینی تکمیل و پایان عملیات سازمانی در راستای برنامههای راهبردی تعیینشده. به عبارت دیگر، توجه به طراحی سازمان، به شکلی که عملیات مختلف را حمایت و تجهیز کند.
ارزیابی موفقیت سازمان در رسیدن به اهداف؛ اطمینان حاصل کردن از اینکه تمام اهداف راهبردی سازمانی سنجشپذیر هستند و نتایج میتواند به شکل تصویری و با توافق تیمی بهاشتراک گذاشته شود.
توجه به محیط رقابتی بیرونی و درونی، فرصتهای توسعه، مشتریان، بازار، توسعهی صنایع جدید و استانداردهای تازه و...؛ تلاش برای یافتن فرصتهای بالقوه رشد یا فروش با هدف ارزشآفرینی برای ذینفعان.
مشارکت دادن و نمایش فعالیتهای حرفهای سازمان و امور مرتبط با حوزهی مسئولیت اجتماعی در سطح محلی، استانی و ملی. سایر مدیران در صورت تمایل و یا تعیین وظیفه برای آنها میتوانند در این مقوله مشارکت داشته باشند.
مشارکت در رویدادها و برنامههای مرتبط با صنعت؛ این حضور باعث حسن شهرت و تقویت مهارتهای مدیرعامل میشود. مدیرعامل باید مطمئن شود که تمام کارکنان به اهمیت این مشارکت آگاه هستند و برای موفقیت سازمان در این راستا تلاش می کنند.
نمایش و بهکارگیری رهبری برای هدایت رسالت سازمان به سوی موفقیت؛ این رهبری شامل تعیین چشماندازی مناسب، جذب نیروهای سازمانی و توجه به تمام ابعاد رهبری برای رسیدن به موفقیت میشود.
همکاری با نیروهایی که مدیرعامل را در اجرای وظایفش حمایت و یاری میکنند؛ مدیرعامل باید برای موفقیت سازمان تمام وظایفی را که در شرح شغلی او آمده است، به کمک نیروهای مناسب اجرا نماید.
مدیرعامل باید فضای سازمان را به سمت سازمانی یادگیرنده پیش ببرد. به طوریکه تمام اعضا، فرصت رشد و یادگیری مداوم مهارتها و دانش را داشته باشند. تنها با رشد و توسعه فردی نیروها در سازمان، امکان دستیابی به موفقیت وجود خواهد داشت.
مدیرعامل باید به سایر مدیران اطلاعرسانیهای لازم را دربارهی ارزیابی عملکرد به روشهای مختلف انجام دهد. این ارزیابی میتواند در قالبهای مختلف مانند نظارت و هدایت، سیستم پاداشدهی یا وضع قوانین انضباطی عملکرد مدیران را بررسی کند. در صورت وجود نداشتن برنامههای ارزیابی و پاسخگویی نیروها، مدیرعامل با سازمانی روبهرو خواهد بود که در آن بهانهتراشی و فرار از مسئولیت وجود دارد و نتیجهی این کوتاهی خدمتها به شکل ناکامی دامان تمام نیروهای کاری را خواهد گرفت.
مدیر عامل نقشی کلیدی در هدایت سازمان به سمت پیروزی و موفقیت دارد. اگر وظایف مدیرعامل به خوبی اجرا شود، سازمان در جهت سود و رونق بیشتر حرکت خواهد کرد و اهداف مثبت یکی پس از دیگری به وقوع میپیوندند.