هوش تجاری چیست؟

BI یا هوش تجاری (Business Intelligence) یا (هوشمندی کسب و کار) یک مفهموم کلی است که به تعداد زیادی برنامه و نرم افزار به منظور تحلیل و پردازش اطلاعات اطلاق می شود که شرکت ها به منظور بهبود روند تصمیم گیری، صرفه جویی در هزینه ها و کشف فرصت های جدید از آن بهره می برند. Power BI یکی از این ابزارها است که توسط کمپانی مایکروسافت (Microsoft) ساخته و به بازار ارائه شده است.

هوش تجاری(BI)، مجموعه‌ای از نظریات، روش‌ها، فرایندها، معماری‌ها و فناوری‌هایی است که برای تبدیل داده خام به اطلاعات مفید و معنادار استفاده می‌شود.

اطلاعات کسب‌وکار مقادیر بزرگی از اطلاعات را برای شناسایی و توسعه فرصت‌های جدید بکار می‌گیرد. بهره بردن از فرصت‌های جدید و اعمال یک استراتژی اثربخش می‌تواند مزیت بازار رقابتی و پایداری بلندمدت به ارمغان بیاورد.

کارکردهای رایج فن آوری‌های هوش تجاری شامل گزارش دهی(Reporting)، پردازش تحلیلی آنلاین(online analytical processing)، تجزیه و تحلیل (analytics)، داده کاوی (data mining)، فرایند کاوی (process mining)، پردازش رویدادهای پیچیده (complex event processing)، مدیریت عملکرد تجاری (business performance management)، محک زدن (benchmarking)، پردازش متن (text mining)، تجزیه و تحلیل پیش‌بینی کننده (predictive analytics) و تجزیه و تحلیل چندجانبه (prescriptive analytics) می‌باشد. فن آوری‌های BI می‌توانند مقادیر زیادی از داده‌های ساختار یافته و بعضاً بدون ساختار را برای کمک به شناسایی، توسعه یا ایجاد فرصت‌های استراتژیک جدید تجاری، مدیریت کنند. در واقع هدف فن آوری‌های هوشمند سازی تجاری این است که پردازش و تفسیر آسان از داده‌های بزرگ را امکان‌پذیر کنند. شناسایی فرصت‌های جدید و اجرای یک استراتژی مؤثر بر مبنای یک بینش تجاری قوی، می‌تواند یک مزیت رقابتی در بازار را به صورت بلندمدت در اختیار کسب و کارها قرار دهد.

هوش تجاری می‌تواند توسط شرکت‌ها برای پشتیبانی از طیف گسترده‌ای از تصمیم‌های تجاری از عملیاتی تا استراتژیک استفاده شود. تصمیم‌های عملیاتی اساسی شامل بازاریابی محصول یا قیمت گذاری می‌باشد. تصمیم‌های استراتژیک تجارت شامل اولویت‌ها، اهداف و دستورالعمل‌ها در بالاترین سطح تصمیم‌گیری است. در همه موارد، BI هنگامی بیشترین تاثیر خود را نشان می‌دهد که داده‌های حاصل از بازار را که یک شرکت در آن فعالیت می‌کند (داده‌های خارجی) با داده‌های منابع داخلی شرکت مانند داده‌های مالی و عملیاتی (داده‌های داخلی) ترکیب کنند. هنگامی که داده‌ها با هم ترکیب شوند، داده‌های خارجی و داخلی می‌توانند تصویر کاملی از وضعیت تجارت مذکور ارائه دهند که در واقع، یک هوش مصنوعی ایجاد می‌کند که از مجموعه داده‌های داخل شرکت و خارج شرکت به صورت جداگانه حاصل نمی‌شود و نیاز به ترکیب این دو می‌باشد. در واقع ابزارهای هوش تجاری به سازمان‌ها توان می‌دهند تا بینش خود را نسبت به بازارهای جدید، ارزیابی تقاضا و مناسب بودن محصولات و خدمات برای بخش‌های مختلف بازار و سنجش تأثیر تلاش‌های بازاریابی تقویت کنند.

تفاوت هوش تجاری و تجزیه و تحلیل تجارت

واژه‌های هوش تجاری (Business Intelligence) و تجزیه و تحلیل تجارت (Business Analytics) گاهی اوقات به جای هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. در تعریف درست، هوش تجاری به مراحل پرس و جو، تجزیه و تحلیل کسب و کار، پردازش‌های آنلاین، گزارش و اعلام هشدار تقسیم‌بندی می شود. تجزیه و تحلیل کسب و کار زیر مجموعه ای از هوش تجاری است که بر آمار، پیش‌بینی و بهینه‌سازی تمرکز دارد.

مایکروسافت Power BI چیست؟

نرم افزار Microsoft Power BI مجموعه ای از ابزارهای تجزیه و تحلیل کسب و کارها که شامل برنامه های کاربردی (Application)،سرویس های نرم افزاری (Software Services) و رابط ها (Connector) است و به کاربران این امکان را می دهد تا نگرش و تحلیل مناسبی درباره اطلاعات و ساختار سازمان داشته باشند. به بیان دیگر Power BI به شما این امکان را می دهد تا صدها و یا هزاران منبع اطلاعاتی مختلف را در دسترس خود داشته و به تجزیه و تحلیل آن بپردازید. افزون بر این، با این امکان شما قادر خواهید بود گزارش‌ های مختلف را با ظاهری دلنشین تهیه نموده و در سراسر سازمان منتشر کنید.

با نرم افزار میکروسافت پاور بی آی شما می توانید مجموعه ای گسترده از داده های ترکیبی مبتنی بر Cloud یا On-Premises و یا حتی یک صفحه ساده از یک فایل اکسل را در دسترس داشته و تصویرسازی بسیار مناسبی از تمامی نرم افزارهای رابط داشته باشید. تمامی این امکانات را Power BI با نهایت سادگی و سرعت انجام داده و و دید مطلوبی از صفحات گسترده اکسل یا دیتابیس‌های Local را سریعا ایجاد می‌کند. همچنین در اختیار داشتن یک داشبورد اختصاصی با ویژگی های منحصر به فرد به کاربر این امکان را می دهد تا راحت تر بتواند برای گزارش های مورد نظر خود را تولید، مدیریت و منتشر نمایید.

Power BI اولین بار در سال 2013 معرفی شد اما شروع ایده این محصول را می توان از سال 2010 و همراه با ورود Power Pivot و Power View دانست که در ابتدا به عنوان یک add-in به Excel 2010 اضافه شد و امکان پردازش میلیون ها رکورد را در اکسل به راحتی و با سرعت بالا فراهم نمود.

ظهور این محصول سبب گردید تا مایکروسافت از نظر گارتنر و فارستر (از معتبرترین موسسات‏ تحقیقاتی در حوزه IT) به عنوان پیشگام در عرصه هوش تجاری و ابزارهای تحلیل داده معرفی گردد.

Power BI از Self-service BI پشتیبانی می کند به این معنی که استفاده از آن به سادگی صورت می گیرد و حتی کاربران نهایی نیز می توانند بدون نیاز به واحد IT، خود داشبورد و گزارش ها را طراحی کنند. در عین حال با استفاده از این محصول، کاربران مسلط به تحلیل اطلاعات(Power users) قادر هستند به انواع مختلف منابع اطلاعاتی متصل شده و داده ها را استخراج کنند. همچنین توانسته به سادگی داده ها را مدل سازی کرده و داشبورد و گزارش های مورد نیاز خود را ایجاد کنند. از طرفی توسعه دهندگان سیستم های هوش تجاری(BI Developers) نیز می توانند از Power BI برای پیاده سازی مدل ها و سناریو های پیچیده در یک سیستم جامع هوش تجاری (Enterprise BI System) بهره گیرند.

کامپوننت های Power BI

1- Power Query

کامپوننت ETL که از آن برای واکشی داده ها از منابع اطلاعاتی مختلف و تغییر و تبدیل آن ها استفاده می شود. همچنین تغییر داده ها، افزودن ستون و... همراه با رابط کاربری آسان و بدون کدنویسی انجام می گردد اما برای اعمال تغییرات پیچیده تر در داده ها می بایست از زبان فرمول نویسی به نام “M” استفاده کرد.

2- Power Pivot

دیتابیس تحلیلی و OLAP Engine که داده ها به صورت فشرده در آن ذخیره می شوند. در این کامپوننت مدل سازی داده و تعریف Calculated measure ها توسط زبان DAX صورت می گیرد و در ادامه باید گفت که سرعت کوئری گرفتن از مدل به خاطر استفاده از تکنولوژی xVelocity In-Memory analytics engine بسیار بالا است.

3- Power View

کامپوننت Visualization برای مصور سازی اطلاعات است که با استفاده از نمودار های متنوع آن، داشبورد ها و گزارش ها طراحی می گردد. در واقع این کامپوننت قسمتی است که کاربر نهایی گزارش ها را در آن مشاهده می کند.

Power BI چگونه کار می کند؟

روند کار در Power BI معمولا در نسخه دسکتاپ این محصول تحت عنوان Power BI Desktop شروع شده که این نقطه دقیقا همان مرحله ایجاد گزارش است. در این مرحله شما به اطلاعات دسترسی داشته و می توانید گزارش دلخواه خود را به سیستم دستور داده و طراحی کنید. پس از عبور از این مرحله، گزارش تولید شده در Power BI Service ارائه و در انتها به اشتراک گذاشته می شود. تا کاربران Power BI Mobile نیز امکان استفاده از این اطلاعات را داشته باشند. البته باید توجه داشته باشید که این روند همیشگی نبوده و کاربران می توانند از راه های مختلفی به تولید و انتشار گزارش‌های خود اقدام کنند.

سرویس های Power BI

Power BI Service/Website

سرویس ابری (Cloud-based) است که از طریق سایت پاور بی آی می توان به آن دسترسی پیدا کرد. استخراج اطلاعات، مدل سازی داده ها و تعریف شاخص ها در آنجا انجام می شود و در حالت پیش فرض، تمام اطلاعات در سرور های مایکروسافت بارگزاری می شوند. در این سرویس با استفاده از کامپوننت Power Q&A می توان در رابطه با اطلاعات وارد شده به زبان انگلیسی سوال بپرسید که Power BI به صورت نموداری پاسخ سوالات را نمایش می دهد.

Power BI Desktop

به دلیل درخواست های مکرر، مایکروسافت در سال 2015 این محصول را معرفی کرد که می توانید آن را به صورت رایگان بر روی کامپیوتر خود نصب کنید. این محصول شامل Power Query, Power Pivot و Power View می باشد که با استفاده از آنها می توانید به سادگی اطلاعات را از منابع مختلف استخراج کرده و داشبوردها و گزارش های متنوعی را در محیط برنامه طراحی کنید.همچنین این امکان وجود دارد تا داشبورد هایی که در Power BI Desktop طراحی شده، در Power BI Website و Pyramid Analytics پابلیش شوند.

در ورژن های اخیر این برنامه شما می توانید داشبورد ها را در پرتال Power BI Report Server پابلیش کنید.

Power BI Mobile

برای مشاهده داشبورد های Power BI می توان از اپلیکیشن موبایلی آن (که قابل استفاده در سیستم عامل های IOS Android، Windows Phone می باشد) استفاده کرد. در Power BI mobile دو نوع داشبورد می توان طراحی کرد؛ اول داشبوردهایی که در Power BI Service طراحی شده اند و دوم داشبوردهایی که توسط SSRS برای نسخه موبایلی طراحی شده اند.

در ورژن های اخیر این برنامه شما می توانید داشبورد هایی را که در پرتال Power BI Report Server پابلیش کرده اید در موبایل ببینید.

Power BI Report Server

محدودیتی که در Power BI Desktop وجود داشت این بود که کاربران نمی توانستند به راحتی داشبورد هایی را که طراحی کرده بودند را دراختیار دیگر کاربران قرار دهند، به همین خاطر Microsoft برای حل این مشکل این محصول را معرفی کرد تا کاربران بتوانند به راحتی داشبوردها را به صورت تحت وب در اختیار دیگر کاربران قرار دهند.

Power BI Embedded

این سرویس مختص کاربرانی است که می خواهند در اپلیکیشنی که طراحی کرده اند از داشبورد ها و امکانات Power BI استفاده کنند. مثلا کسانی که یک سیستم OLTP برای مدیریت تراکنش های مالیشان دارند و می خواهند برای قسمت طراحی گزارش ها از Power BI در درون برنامه کاربردی خود استفاده کنند.

مزایای استفاده از Power BI

داشتن یک داشبورد شخصی: این امکان کاربر را قادر می سازد تا به راحتی بتوانید به منابع اطلاعاتی خود دسترسی داشته و گزارش‌های خود را ایجاد و منتشر کند.

امنیت بالا: با استفاده ازcontent pack ها کاربران می توانند بدون دسترسی به پایگاه داده، چارتها و گرافها را بدون دستکاری داده های خام مشاهده کنند که این کار داده ها را از خطاهای انسانی محافظت می کند.

سرعت بالا و سادگی در استفاده: برای تمامی کسانی که از محصولات مایکروسافت استفاده کرده اند، تمام ریبونها و زبانه های این رابط کاربری به سرعت قابل یادگیری است. همچنین کاربران می توانند به سادگی داده ها را به نرم افزارهای دیگر مانند اکسل اکسپورت کنند که با این کار باعث افزایش انعطاف پذیری بکارگیری آن شوند.

پشتیبانی از یک پایگاه داده قدرتمند: Power BI جهت یکپارچگی با تکنولوژی مایکروسافت همانند شیرپوینت (Sharepoint) یا پایگاه داده SQL ساخته شده است و همچنین باعث ارتقاء راهکارهای غیر مایکروسافتی نیز شده است که از مزایای Power BI به شمار می رود. در حال حاضر Power BI قابلیت برقراری ارتباط با ۶۰ راهکار نرم افزاری را داراست و داده ها را به یک داشبورد متمرکز و قابل درک متصل می کند.

همچنین شرکت ها برای ارتقای کسب و کار خود از نرم افزار های ERP یا برنامه ریزی منابع سازمانی و سیستم‌های مدیریت اطلاعات (MIS) استفاده می نمایند.